Zasiłek macierzyński
Artykuł 184 Kodeksu Pracy mówi, iż „za czas urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami”. Aktem prawnym mówiącym bardziej szczegółowo o tym uprawnieniu jest ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 roku. Zasiłek macierzyński wynosi 100% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.
Kto jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego?
Biorąc pod uwagę rodzaj zatrudnienia czy też wykonywanej pracy, zasiłek macierzyński przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:
- pracownikom
- duchownym
- członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych
- osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pracę nakładczą, oraz pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy – zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym
- osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym
- osobom odbywającym służbę zastępczą
Zasiłek macierzyński jest uprawnieniem przysługującym pracownicy, która w trakcie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:
- urodziła dziecko
- przyjęła na wychowanie dziecko, poniżej siódmego roku życia lub poniżej 10 roku życia, jeśli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, i wystąpiła o przysposobienie
- przyjęła na wychowanie dziecko, poniżej siódmego roku życia lub poniżej 10 roku życia, jeśli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, i sprawuje opiekę w ramach rodziny zastępczej ( z wyłączeniem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem )
Zasiłek macierzyński przysługuje jeśli dziecko przyszło na świat po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, o ile ubezpieczenie to przestało funkcjonować w wyniku :
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy
- naruszenia prawa
Okres wypłacania zasiłku macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres urlopu macierzyńskiego bądź urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Od początku 2009 roku okres przysługiwania zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka wynosi:
- 20 tygodni gdy urodzi się jedno dziecko przy jednym porodzie
- 31 tygodni gdy urodzi się dwoje dzieci przy jednym porodzie
- 33 tygodnie gdy urodzi się troje dzieci przy jednym porodzie
- 35 tygodni gdy urodzi się czworo dzieci przy jednym porodzie
- 37 tygodni gdy urodzi się pięcioro i więcej dzieci przy jednym porodzie
Natomiast okres wypłacania zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie zależy od liczby dzieci. Od stycznia bieżącego roku wynosi:
- 20 tygodni w przypadku przyjęcia jednego dziecka
- 31 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci
- 33 tygodnie w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci
- 35 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci
- 37 tygodni w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci
Jeżeli maluszek urodzi się martwy lub umrze przed ósmym tygodniem życia, jego mama ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez 56 dni po porodzie, jednakże nie krócej niż przez 7 dni od dnia zgonu noworodka.
Kiedy zasiłek macierzyński nie przysługuje
Zasiłek macierzyński nie przysługuje w okresie w którym:
- ubezpieczony ma prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych
- okres wypłaty zasiłku zbiega się z urlopem bezpłatnym
- okres wypłaty zasiłku zbiega się z tymczasowym aresztowaniem bądź odbywaniem kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem sytuacji,gdy prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania
Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego
Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego wypłacanego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za rok kalendarzowy poprzedzający powstanie niezdolności do pracy. Przy ustalaniu podstawy wymiaru bierze się pod uwagę przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne. Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, uwzględnia się także te, które przysługują za dłuższe przedziały czasowe. Podstawą wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem jest przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe za rok kalendarzowy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.
Dokumenty niezbędne do wypłaty zasiłku macierzyńskiego
Dokumenty, które są absolutnie konieczne do wypłaty zasiłku macierzyńskiego to:
- zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu
- odpis aktu urodzenia
W razie przyjęcia dziecka na wychowanie wymagane jest również dostarczenie:
- zaświadczenia o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.
Jeżeli to ZUS wypłaca zasiłek niezbędne są ponadto :
- zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3
- zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego – w wypadku pracownic
- zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3a – w wypadku niepracujących ubezpieczonych
Anna Wroniszewska
Dodaj komentarz