Szałwia lekarska

Posted on 17 sierpnia, 2013 by Małgorzata Przybyłowicz

Szałwię lekarską znajdziemy przede wszystkim w kosmetykach łagodzących stany zapalne skóry – między innymi trądzik – a także w preparatach ograniczających nadmierną potliwość oraz lekach przynoszących ukojenie w zapaleniu gardła.

Skład i działanie szałwii

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) jest cenionym lekiem już od czasów średniowiecza. W liściach szałwii znajdziemy olejek eteryczny, zawierający między innymi kamforę i tujon, garbniki, flawonoidy, a także witaminy A, C i PP. Taki skład sprawia, że szałwia ma działanie:

Odkażające
Przeciwzapalne
Ściągające
Przeciwbakteryjne
Grzybobójcze
Rozkurczowe
Przeciwpotne

Zastosowanie wewnętrzne szałwii

Szałwia znajduje zastosowanie jako środek rozkurczowy przy dolegliwościach ze strony układu pokarmowego – pobudza wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci. Picie naparów z szałwii bądź zażywanie gotowych preparatów z szałwią w składzie zalecane jest również przy nadmiernej potliwości.

Zastosowanie zewnętrzne szałwii

Zewnętrzne zastosowanie szałwii polega przede wszystkim na działaniu oczyszczającym i przeciwzapalnym w przypadku cery trądzikowej, ściągającym przy rozszerzonych porach oraz odkażającym w przypadku trudno gojących się ran. Szałwia lekarska jest powszechnie stosowana również jako środek łagodzący stany zapalne gardła i jamy ustnej, w tym podniebienia i dziąseł. Płukanie jamy ustnej naparem z szałwii zalecane jest więc przy chrypce, zapaleniu gardła i krtani, krwawieniu z dziąseł, paradontozie, a także w celu usunięcia nieprzyjemnego zapachu z ust. Właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwzapalne szałwii docenią kobiety, które borykają się z problemem stanów zapalnych narządów intymnych. Z kolei płukanki z szałwią pomogą w walce z łupieżem i przetłuszczającymi się włosami.

Napar do płukania jamy ustnej z szałwii

Łyżkę suszonych liści szałwii zalewamy wrzątkiem, przykrywamy i odstawiamy na 15 minut. Następnie napar odcedzamy i po ostygnięciu płuczemy jamę ustną, najlepiej jak najczęściej – co najmniej 5-6 razy dziennie.

Przeciwgrzybiczna kąpiel dla stóp z szałwią

Do miski wsypujemy 4-5 łyżek suszonych liści i zalewamy gorącą wodą (1,5-2 l). Po ostygnięciu zanurzamy stopy w naparze na około 15 minut. Naparu nie odcedzamy.

Kompres na rany z szałwii

2 łyżki szałwii parzymy pod przykryciem przez około 10 minut. Następnie napar odcedzamy i moczymy w nim gazę. Nasączoną gazę przykładamy do rany kilka razy dziennie na 15 minut.

Szałwiowa parówka

3 łyżki liści szałwii parzymy w misce lub garnku pod przykryciem. Po 10 minutach nakładamy na głowę ręcznik i nachylamy się nad naparem.

Szałwia w kuchni

Szałwia lekarska jest także doskonałą przyprawą. Zebrane i ususzone liście wykorzystuje się do sałatek, farszów mięsnych, a także do ciast i deserów. Bardzo dobrze smakują przyprawione szałwią pomidory, kapusta czy groch. Również ryby lub mięso królicze nacierane szałwią przed pieczeniem smakują wyśmienicie. Należy jednak zwrócić uwagę, aby nie stosować jej w nadmiarze. Zbyt obficie posypane ziołem potrawy smakują gorzkawo i ich zapach jest nieprzyjemny.

„Działkowiec” 5/08 dr Monika Henschke

Przeciwwskazania do stosowania szałwii

Często zapominamy o tym, że zioła, mimo że są preparatami naturalnymi, należy stosować zgodnie z zaleceniami, w przeciwnym wypadku mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Szczególną uwagę należy zachować podczas stosowania szałwii – przyjmowana przez dłuższy okres czasu może powodować nudności, wymioty i uczucie otępienia, co wiąże się z zawartością tujonu w olejku eterycznym. Szałwii powinny unikać także kobiety w ciąży – szałwia zaliczana jest do ziół, które mogą spowodować poronienie, choć działanie takie nie zostało jeszcze dokładnie zbadane – oraz kobiety karmiące, roślina ta bowiem zmniejsza laktację. Przed rozpoczęciem kuracji ziołowej należy więc zasięgnąć opinii lekarza – zioła, jak każde lekarstwo, muszą być stosowane ostrożnie i zgodnie z przeznaczeniem.

Małgorzata Przybyłowicz