Mobbing w miejscu pracy
Często zdarza się, że zachowania pracodawcy bądź jego podwładnych dalekie są od wzorów idealnych stosunków w pracy i wartości takich jak sprawiedliwość, tolerancja czy uczciwość. Sytuacje takie ściśle wiążą się z mobbingiem, który w artykule 94, paragraf 2 Kodeksu Pracy, został zdefiniowany jako: „działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu pracowników” [1] Mobbing jest więc zjawiskiem zawierającym w sobie jednocześnie cechy dyskryminacji jak i molestowania.
Płaszczyzny i przebieg mobbingu
Mobbing może występować na trzech płaszczyznach, przy czym pierwsza z nich jest formą najczęściej spotykaną:
- w relacjach przełożony – pracownik, gdy podwładny lub osoba stojąca niżej w hierarchii firmy jest ofiarą
- w relacjach przełożony – pracownik, gdy to przełożony jest ofiarą
- w relacjach między współpracownikami
Zjawisko mobbingu najczęściej zaczyna się od podważania wiedzy bądź umiejętności pracownika, aby swój moment kulminacyjny osiągnąć poprzez systematyczne nękanie psychiczne etc.
45 aktywności mobbingowych
Heinz Leymann, szwedzki psychiatra, wprowadził kategoryzację 45 aktywności mobbingowych. Oto niektóre z przykładów:
→ oddziaływania zaburzające możliwości komunikowania się
- ograniczanie przez przełożonego możliwości wypowiadania się
- stałe przerywanie wypowiedzi
- ciągłe krytykowanie wykonywanej pracy lub życia prywatnego
- groźby na piśmie
→ oddziaływania zaburzające stosunki społeczne
- unikanie przez przełożonego rozmów
- traktowanie jak powietrze
- odizolowanie pracownika od kolegów
- zabronienie kolegom rozmów z ofiarą
→ działania mające na celu zaburzenie społecznego odbioru osoby
- mówienie źle za plecami
- rozsiewanie plotek
- kwestionowanie decyzji
- sugerowanie choroby psychicznej
→ działania mające wpływ na jakość sytuacji życiowej i zawodowej
- niedawanie ofierze żadnych zadań do wykonania
- zlecanie bezsensownych prac
- polecenia wykonywania obraźliwych dla ofiary zadań
- dawanie zadań poniżej możliwości
Jak się bronić przed mobbingiem?
Przede wszystkim decydując się na walkę z mobbingiem w miejscu zatrudnienia należy sobie zdać sprawę, że sytuacja się sama nie poprawi, a problem nie zniknie w magiczny sposób. Na początek ofiara mobbingu powinna się zastanowić czy ma wystarczające dowody na łamanie jej praw pracowniczych, czy ma dość siły na zmaganie się z przeciwnikiem oraz czy ma potrzebne wsparcie. Ważne jest również aby uświadomić sobie co jest celem – odejście z pracy z odszkodowaniem czy może załagodzenie sytuacji i dalsza współpraca? Powróćmy jeszcze na chwilę do kwestii dowodów. Najlepszym materiałem do ewentualnego postępowania procesowego są pisemne dokumenty jak listy, notatki, czy wydruki e-maili. W związku z tym najlepiej jest zazwyczaj porozumiewać się z dręczycielem pisemnie. Dobrym pomysłem jest notowanie, z uwzględnieniem daty i miejsca, kolejnych wydarzeń i na przykład osób, które były ich świadkami. Innym mądrym posunięciem w walce z mobbingiem jest składanie skarg do zwierzchnika, lub jeśli to on jest prześladowcą, do osoby stojącej wyżej od niego w hierarchii organizacji. Jeżeli pracownik będący ofiarą odwiedzał lekarza, prawnika lub innego specjalistę, powinien zbierać pokwitowania poniesionych wydatków.
[1] Kodeks pracy
Anna Wroniszewska
Dodaj komentarz