Dom z bali drewnianych
Romantyczny i urokliwy dom z naturalnych, pachnących bali drewnianych?
W połączeniu z wiejskim krajobrazem, sadem, jeziorem czy lasem za oknem, może okazać się to ciekawą alternatywą dla wielkomiejskiego zgiełku.
Pomimo obiegowej opinii (niesłusznej) o ich niskiej trwałości, skrzypiących podłogach czy szybkim ich oziębianiu, jest to obecnie bardzo popularny kierunek rozwoju budownictwa jednorodzinnego.
O trwałości elementów drewnianych decyduje przede wszystkim ich prawidłowy montaż (w tym prawidłowe ułożenie izolacji i zachowanie ich ciągłości) ale i wstępne przygotowanie budulca poprzez suszenie i sezonowanie (wilgotność poniżej 18%).
Domy o konstrukcji z bali drewnianych wykonuje się najczęściej z drewna sosnowego, jodłowego i świerkowego, także z modrzewiowego.
Liczna rzesza producentów takich domów oferuje konstrukcje o różnych przekrojach elementów, najczęściej prostokątnych lub okrągłych, z elementów pełnych lub warstwowych (prefabrykowanych).
Oferowane grubości ścian rozpoczynają się już od bali gr. 60 mm, a kończą na belkach gr. 400 – 500 mm. Pamiętać należy, iż ściany pełne o grubości do 300 mm wymagają każdorazowo docieplenia (pominę przedstawienie grubości warstw w różnych rozwiązaniach z uwagi na indywidualne kwestie obliczeniowe, wykonywane przez projektanta – bilans cieplny). Wg polskich norm, współczynnik przenikania ciepła „u” przegród zewnętrznych powinien wynosić:
- < 0,5 W/(m2*K) dla ścian jednorodnych,
- < 0,3 W/(m2*K) dla ścian warstwowych,
Układ warstw ściany zewnętrznej warstwowej jest typowy i składa się z:
- okładziny ściennej z boazerii (z uwagi na odporność ogniową pod boazerią wskazane jest zamontowanie płyt g.-k.) lub z płyty g.-k., w zależności od upodobań użytkownika,
- folii paroizolacyjnej, której prawidłowy i ciągły montaż decyduje w znacznym stopniu o trwałości konstrukcji,
- warstwy izolacji cieplnej, najczęściej z wełny mineralnej,
- folii wiatroizolacyjnej,
- konstrukcji nośnej z bali pełnych lub z bali warstwowych.
Bale są łączone ze sobą w poziomie poprzez wyprofilowane pióra i wpusty, pomiędzy elementy układa się pasy izolacji. W narożach budynku, w tzw. węgłach, elementy ścienne łączone są poprzez złącza ciesielskie. Spotykane są węgły z ostatkami lub bez.
Konstrukcję domu z bali posadawia się na tradycyjnych fundamentach, tak na ławach i ścianach fundamentowych, jak i na płycie fundamentowej. Producenci domów wymagają wykonania fundamentów przez inwestora.
Ściany wewnętrzne nośne i działowe w domach z bali realizuje się także z elementów pełnych, drewnianych, lub w konstrukcji szkieletowej, warstwowej.
Konstrukcję stropów wykonuje się tradycyjnie na układzie belek nośnych ułożonych na ścianach konstrukcyjnych, podłogi z desek z wygłuszeniem międzybelkowym (najczęściej wełna mineralna) i opóźniaczem pary. Od spodu, stropy mogą być wykończone poprzez ułożenie boazerii, lub płyt g. – k. Modnym stało się odsłanianie belkowania stropów, ze względy na efekt wizualny.
Konstrukcje dachowe – właściwie dowolne, tradycyjne krokwiowe lub z wiązarów prefabrykowanych.
Budowa domu z bali jest niestety dość pracochłonna i długotrwała, z uwagi na gabaryty i masę elementów.
Koszty budowy domu z bali wahają się w granicach od 2400 zł/m2 pow. użytkowej do 2700 zł/m2 powierzchni użytkowej domu pod klucz.
Z punktu widzenia użytkownika, bardzo istotnym czynnikiem decydującym o wyborze materiału na konstrukcję domu, jest kwestia ekonomiczna, związana z kosztami ogrzewania. W tym miejscu należy podkreślić, iż domy z bali pełnych, w odróżnieniu do systemów szkieletowego budownictwa drewnianego (np. kanadyjczyków), posiadają wyższą pojemność cieplną (wbrew stereotypom o ich bardzo szybkim wychładzaniu się). Wpływa to oczywiście korzystnie na zmniejszenie kosztów eksploatacji domu z bali.
Prawidłowo wykonane domy z bali przetrwają nawet 200 lat, a liczne przykłady takich budynków można zaobserwować szczególnie na terenach wschodniej Polski.
Ciekawą alternatywą dla wznoszenia nowych budynków w omawianej konstrukcji jest renowacja starych wiejskich chat, przenoszonych często z miejscowości do miejscowości.
Charakter i urok – niezastąpione.
inż. Paweł Bydlinski
Dodaj komentarz