Zdrowie kobiet w ciąży – Badania w I trymestrze

Posted on 15 stycznia, 2009 by Patrycja Bydlińska

Pierwszy trymestr ciąży jest najważniejszy dla prawidłowego rozwoju i zdrowia Twojego dziecka. To również czas gdy zaczynają się regularne badania lekarskie.  Pierwsza wizyta u lekarza powinna odbyć się po stwierdzeniu ciąży najpóźniej 10 tygodnia ciąży. Podczas pierwszego spotkania lekarz lub położna przeprowadzą wywiad położniczy, czyli szereg pytań dotyczących przebytych chorób, uwarunkowań genetycznych, stanu zdrowia i warunków socjalnych jak również pierwsze badania.  Niektóre z nich są rutynowe, niektóre są wykonywane dodatkowo. Oto najważniejsze z nich:

Pomiar ciśnienia tętniczego krwi

Regularna kontrola poziomu ciśnienia krwi jest rutynowym badaniem w czasie ciąży, które wykonuje się już przy pierwszej wizycie. Pomiary wykonuje się, by sprawdzić czy pacjentka nie cierpi na nadciśnienie. Powinnaś mieć zmierzone ciśnienie podczas pierwszej wizyty lekarskiej, by potem można było porównywać wyniki. Niewielkie zmiany ciśnienia w ciąży są normalne, nie szkodzą zdrowiu i nie powinny budzić niepokoju.

Badanie ogólne moczu

Podstawowa analiza laboratoryjna moczu jest jednym z podstawowych badań kobiet ciężarnych, pozwalającym na kontrolę stanu zdrowia. Nieprawidłowy wynik diagnostyczny może wskazywać na wiele schorzeń, które mogą stać się przyczyną powikłań i zagrożeń ciąży. Cukier w moczu może być oznaka cukrzycy, obecność białka (albuminy) może wskazywać na stan przedrzucawkowy lub na choroby nerek. Każdy wynik badania laboratoryjnego musi zostać zinterpretowany przez lekarza prowadzącego.

Cytologia

Badanie cytologiczne pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych zmian przednowotworowych i nowotworowych. Badanie jest bezbolesne. Polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy. Pobrane komórki nabłonka poddawane są następnie mikroskopowej ocenie. Wskazanie do badania cytologicznego  U kobiet ciężarnych jest dwukrotne: w I i III trymestrze ciąży (w okresie 1-3 i 7-9 miesiąca ciąży).

WYNIKI

 

GRUPA	OPIS	OCENA
I	W rozmazie prawidłowe komórki nabłonkowe	obraz prawidłowy
II	W rozmazie obecne są komórki  zmienione  zapalnie	zmiany łagodne, nie stwierdza się komórek z cechami dysplazji
III	W rozmazie obecność nieprawidłowych komórek o cechach dysplazji	zmiany nasuwające podejrzenie raka, stwierdza się komórki z cechami dysplazji niewielkiego, średniego i znacznego stopnia
IV	W rozmazie widoczne komórki atopowe, pojedyncze nienabłonkowe nowotwory złośliwe	rak przedinwazyjny
V	W rozmazie liczne komórki atopowe	zmiany bezwzględnie złośliwe

 

Badanie ogólne krwi, oznaczenie grupy krwi oraz czynnika Rh

Grupa krwi
Badanie krwi jest rutynowym badaniem podczas pierwszej wizyty i ma na calu ustalenie Twojej grupy krwi oraz czynnika Rh (dodatniego lub ujemnego).  Badanie na obecność antygenu Rh jest istotnym badaniem ze względu na możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego. Polega ono na sprawdzeniu czy ciężarna oprócz standardowej grupy krwi czyli A, B, AB lub 0 ma antygen Rh. Jeśli taki antygen występuje, krew określamy grupą Rh+ (tak jest u ok. 85% kobiet), jeśli nie występuje mamy do czynienia z Rh- (tak jest u ok. 15% kobiet).

Konflikt serologiczny
Konflikt serologiczny może nastąpić gdy matka i ojciec dziecka mają niezgodność serologiczną, czyli gdy kobieta ma grupę krwi Rh- a mężczyzna Rh+. Jeśli matka ma grupę krwi Rh- , a płód ma grupę Rh+ (gdy dziecko odziedziczyło grupę krwi po ojcu mającym czynnik Rh dodatni), organizm matki może wywołać reakcję immunologiczną , polegającą na wytworzeniu przeciwciał przeciwko krwinkom płodu. Do sytuacji takiej dochodzi, gdy krew płodu zmiesza się z krwią matki co ma najczęściej miejsce podczas porodu.  Konflikt serologiczny nie stanowi zagrożenia dla matki i przeważnie nie jest zagrożeniem dla pierwszego dziecka (z wyłączeniem szczególnych przypadków). Jednak gdy kobieta ponownie zajdzie w ciążę i po raz drugi dziecko będzie miało czynnik Rh dodatni, wytworzone podczas pierwszej ciąży przeciwciała matki, przenikają przez łożysko i niszczą krwinki czerwone drugiego dziecka, narażając je na wielkie niebezpieczeństwo wystąpienia choroby hemolitycznej. Konflikt serologiczny może doprowadzić do silnej niedokrwistości u płodu a w konsekwencji nawet do jego obumarcia.

Jeśli okaże się, że przyszła mama ma grupę krwi Rh-, a przyszły tata Rh+, wdraża się działania profilaktyczne polegające na podaniu immunoglobuliny Rh matce między 28 a 29 tygodniem ciąży. Jeśli okaże się że dziecko ma dodatni czynnik Rh, immunoglobulina zostaje powtórnie podana w ciągu 72 godzin od porodu. Podaje się ją profilaktycznie w każdej sytuacji gdy krew płodu może się zmieszać z krwią matki, czyli przy porodzie, w wypadku poronienia, ciąży pozamacicznej, biopsji kosmków łożyska, punkcji owodni.

Podanie immunoglobuliny pozwala na usunięcie z krwiobiegu kobiety wszystkich Rh-dodatnich erytrocytów płodu, co z kolei zapobiega wytwarzaniu przez matkę przeciwciał Rh.

 

Morfologia krwi
Morfologia krwi to badanie, które jest wykonywane mniej więcej raz w miesiącu w okresie ciąży. Pozwala na oznaczenie liczby krwinek czerwonych (erytrocytów), oraz stężenia hemoglobiny – co daje możliwość szybkiego wykrycia niedokrwistości (anemii), która jest częsta u ciężarnych. W większości przypadków leczy się ja łatwo, gdyż jej najczęstszą przyczyną jest niedobór żelaza, w związku z czym lekarz zaleca odpowiednia dietę i suplementację preparatami z zawartością żelaza. Określenie ilości białych krwinek (leukocytów) informuje o tym, czy w organizmie są jakieś stany zapalne. Sprawdzanie ilości płytek krwi ma natomiast znaczenie dla kontroli krzepliwości krwi.

 

Test Coombsa (Pośredni test antyglobulinowy)

 

Jest to badanie obowiązkowe dla wszystkich ciężarnych z czynnikiem Rh-. Przeprowadza się je co trzy miesiące, aby sprawdzić czy matka nie produkuje przeciwciał mogących przechodzić przez łożysko i niszczyć czerwone ciałka krwi płodu. Coraz częściej w ramach profilaktycznych przeprowadza się badania na obecność przeciwciał u każdej ciężarnej, niezależnie od czynnika Rh oraz bez względu na kolejność ciąży.

Konflikt serologiczny może pojawić się nie tylko przy niezgodności w zakresie czynnika Rh, ale również w zakresie grup głównych lub w podgrupach.

WR (odczyn Wassermanna)

 

Jest to badanie w kierunku kiły (choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową). Badanie WR wykonuje się dwukrotnie: na początku i pod koniec ciąży.

Odporność na różyczkę

Badanie rutynowo wykonywane w pierwszych tygodniach ciąży. Sprawdza obecność przeciwciał anty-różyczkowych. Dodatni wynik oznacza odporność na różyczkę. Jeśli wynik jest ujemny, należy za wszelką cenę unikać ryzyka zarażenia wirusem różyczki. W tym wypadku lekarz może podać swoistą lub standardową immunoglobulinę.

Badanie przeciwciał w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM)

Sprawdza obecność przeciwciał chroniących przed wirusem toksoplazmozy. Jeśli wynik jest ujemny (nie stwierdzono przeciwciał), badanie powtarza się jeszcze 2 -3 razy, aby sprawdzić, czy nagle nie wzrósł poziom przeciwciał, co oznaczałoby jakąś świeżą infekcję. Badanie przeprowadza się w pierwszych tygodniach ciąży.

Test PAPP-A

 

Jest to nieinwazyjne badanie przesiewowe, które wykonuje się między 10 a 14 tygodniem ciąży.  Pozwala ocenić ryzyko wystąpienia zespołu Downa i innych chorób genetycznych. Aktualnie jest to badanie o najwyższej czułości wykrywania choroby Downa (czułość testu PAPP-A wynosi 90%, czyli wykrywa 9 na 10 chorych płodów). Wyniki testu PAPP-A są podstawą do wykonania lub zaniechania wykonywania amniopunkcji. Pozwalają na wyodrębnienie ciężarnych, u których występuje podwyższone ryzyko chorób genetycznych i tym kobietom proponuje się test diagnostyczny – amniopunkcję.

 

 

 

 

• Tweet
• Pin It