Uprawnienia kobiet w ciąży
Kobieta w ciąży wymaga troski i opieki na różnych płaszczyznach, a więc nie tylko ze strony swojego partnera i członków rodziny, ale również pracodawcy. W Kodeksie Pracy zostały zapisane przepisy, które bezwzględnie obowiązują pracodawcę względem ciężarnej pracownicy. W przypadku uchylania się od ciążących na nim obowiązków pracodawca zagrożony jest karą grzywny w wysokości maksymalnie 5 000 PLN. Należy pamiętać, że artykuły ustawy odnoszą się do kobiet świadczących pracę w ramach stosunku pracy, pomijają natomiast panie zatrudnione na innej podstawie prawnej, jak na przykład:
- umowa zlecenie
- umowa o dzieło
- inna umowa cywilnoprawna
Uprawnienia zawarte w Kodeksie Pracy można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to te, które przysługują kobiecie od początku ciąży, druga natomiast, obejmuje okres już po przyjściu dziecka na świat.
Obowiązek zmiany warunków pracy
Jeżeli ciężarna pracownica jest zatrudniona nocą, pracodawca musi zmienić godziny jej pracy, tak aby mogła ją wykonywać w trakcie dnia. Jeżeli okaże się to niemożliwe do zrealizowani bądź też niecelowe, zatrudniający ma możliwość przeniesienia kobiety do innej pracy. Oczywiście na stanowisko, które także nie wymaga pracy w porach nocnych. W momencie gdy obie te opcje są nierealne, pracodawca jest zobligowany zwolnić podwładną od obowiązku świadczenia pracy na niezbędny okres czasu. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli pracownica będąca w stanie błogosławionym lub karmiąca piersią jest zatrudniona przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. Niezależnie od zakresu w jakim kobieta jest narażona na działanie szkodliwych czynników, pracodawca ma obowiązek przenieść ją do innej pracy lub gdy jest to poza zasięgiem jego możliwości, zwolnić ją na niezbędny czas z obowiązku świadczenia pracy. Bardzo ważne jest, że ciężarna na czas zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy zachowuje prawo do wynagrodzenia na dotychczasowym poziomie.
Urlop macierzyński i urlop wychowawczy
Urlop macierzyński może być udzielony kobiecie już na dwa tygodnie przed przewidywanym terminem porodu, a po porodzie przysługuje,aż do momentu wyczerpania przysługującego okresu. Tydzień urlopu macierzyńskiego równa się 7 dniom kalendarzowym. Uprawnienie to przysługuje w wymiarze:
- 20 tygodni przy jednym dziecku przy jednym porodzie
- 31 tygodni – dwoje dzieci przy jednym porodzie
- 33 tygodnie – troje dzieci przy jednym porodzie
- 35 tygodni – czworo dzieci przy jednym porodzie
- 37 tygodni – pięcioro i więcej dzieci przy jednym porodzie
Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony przez co najmniej pół roku. Udzielany jest on w wymiarze maksymalnie trzech lat, aby umożliwić rodzicowi samodzielne sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Ochrona zatrudnienia
Kobieta w ciąży, a także na urlopie macierzyńskim podlega pod ochronę zatrudnienia. Oznacza to, że w tym czasie pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę. Oczywiście istnieje wyjątek potwierdzający regułę. Może do niego dojść jeśli pojawią się przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy z winy pracownicy, a reprezentujący ją związek zawodowy wyrazi na to zgodę. Co istotne, panie na okresie próbnym poniżej jednego miesiąca, nie mogą skorzystać z ochrony zatrudniania. Natomiast, kobiety zatrudnione na podstawie umowy zawartej na czas określony, na okres próbny powyżej miesiąca bądź na czas wykonania określonej pracy, jeśli ich umowa uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, uzyskują przedłużenie trwania stosunku pracy aż do dnia porodu.
Przerwy w pracy na karmienie piersią
Zatrudnionej na pełen etat matce karmiącej piersią, przysługują dwie półgodzinne przerwy wliczane do czasu pracy, w czasie w których może nakarmić dziecko. Gdy pracownica ma do wykarmienia więcej niż jedno dziecko, ma ona prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przepisy Kodeksu przy tym jasno dowodzą, że wszelkie ułatwienia dla matek karmiących piersią muszą być poparte orzeczeniem lekarskim.
Zwolnienia od pracy na badania lekarskie
Pracodawca ma obowiązek udzielania ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie, które wiążą się ze stanem błogosławionym. Sytuacja taka ma miejsce o ile badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Czas nieobecności w pracy jest normalnie wynagradzany jak czas spędzony na wykonywaniu obowiązków związanych ze stanowiskiem.
Anna Wroniszewska
Dodaj komentarz