Rokitnik zwyczajny – Hippophae rhamnoides

Posted on 3 grudnia, 2009 by Małgorzata Przybyłowicz

Ten charakterystyczny krzew z pomarańczowymi owocami znajdziemy w parkach, ogrodach, a coraz częściej również w sadach, gdzie uprawiany jest w celach leczniczych i spożywczych. Owoce rokitnika stanowią bowiem niezwykle bogate źródło substancji odżywczych.

Rokitnik – skład i działanie

Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides) zawiera wiele cennych substancji, do których należą:

witamina C, E, K, z grupy B (w tym kwas foliowy),
flawonoidy (głównie kwercetyna i kemferol),
antocyjany,
garbniki,
karotenoidy (między innymi likopen i beta-karoten),
nienasycone kwasy tłuszczowe (w tym wyjątkowo rzadko spotykany kwas palmitooleinowy),
kwasy organiczne (między innymi jabłkowy i cytrynowy),
kwasy fenolowe (głównie kwas galusowy),
mangan, żelazo, fosfor, wapń, krzem.

Tak bogaty skład sprawia, że rokitnik znajduje zastosowanie zarówno w lecznictwie, jak i kosmetyce. Wykazuje on działanie:

przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze,
przeciwzapalne,
antyoksydacyjne,
ściągające,
uszczelniające naczynia krwionośne,
wzmacniające odporność,
regenerujące naskórek,
obniżające poziom „złego” cholesterolu.

Wygląd i występowanie rokitnika

Rokitnik zwyczajny, nazywany również rosyjskim ananasem, jest rośliną z rodzaju oliwnikowatych, rosnącą w Europie i Azji. W Polsce spotkać go można na wybrzeżu, gdzie porasta wydmy i klify, oraz w Pieninach. Jest również popularną rośliną ozdobną, sadzoną w parkach i ogrodach, a także uprawianą w celach spożywczych. Rokitnik jest odporny na suszę, mróz, zanieczyszczenia, zasolenie gleby, preferuje podłoże piaszczyste. Osiąga wysokość do 6 m i jest silnie rozgałęziony.

Liście są wąskie i lancetowate, lekko owłosione i srebrzyste od spodu. Rokitnik kwitnie od marca do maja, kwiaty męskie zebrane są pęczki, natomiast kwiaty żeńskie występują pojedynczo – rokitnik jest rośliną dwupienną. Charakterystyczne dla krzewu są obficie występujące drobne, pomarańczowe owoce, które utrzymują się całą zimę.

Olej rokitnikowy to prawdziwe antidotum na starość. Ma więcej witaminy E niż prawie wszystkie rośliny owocowe i jagodowe. Pod względem ilości witaminy K owoce rokitnika przewyższają czarną aronię, jarzębinę pospolitą, dziką różę i czarną porzeczkę. Mają też kumaryny, substancje zapobiegające powstawaniu zatorów w naczyniach krwionośnych, oraz kwasy ursolowy i oleanolowy działające przeciwzapalnie i wzmacniająco, wspomagające gojenie ran oraz obniżające ciśnienie.

„Weranda Country” NR 6 (10) Październik/Listopad 2009 Monika Grzybowska

Surowiec leczniczy

Surowcem leczniczym są owoce rokitnika oraz pozyskiwany z nich olej, znacznie rzadziej liście rośliny. Owoce rokitnika stosowane są również do produkcji dżemów, soków, galaretek i nalewek. W zależności od czasu zbioru zmieniają się właściwości owoców – zebrane przed przymrozkami mają kwaśny smak i większą zawartość witaminy C, natomiast po przymrozkach są słodsze, wzrasta zawartość karotenoidów, lecz zmniejsza się ilość witaminy C.

Zastosowanie wewnętrzne rokitnika

Rokitnik stosowany jest w stanach zapalnych układu pokarmowego, wrzodach żołądka i dwunastnicy, biegunkach i niewielkich krwawieniach z przewodu pokarmowego. Zalecany jest w profilaktyce i leczeniu infekcji wirusowych i bakteryjnych oraz jako środek o działaniu przeciwmiażdżycowym.

Zastosowanie zewnętrzne rokitnika

Wyciągi z rokitnika łagodzą stany zapalne skóry oraz śluzówki (pochwy, sromu, gardła i jamy ustnej), przyspieszają gojenie ran, odmrożeń, odleżyn i oparzeń. Rokitnik zalecany jest przy grzybicy skóry, także skóry głowy, oraz hemoroidach.

Rokitnik w kosmetyce

Olej z rokitnika znajdziemy w kremach do cery suchej, dojrzałej, łuszczącej się i podrażnionej, a także naczynkowej i trądzikowej. Wzbogaca szampony, wzmacniając cebulki włosów, wspomagając leczenie łupieżu i dodając blasku pasmom. Jako składnik balsamów do ciała dogłębnie nawilża i odżywia skórę oraz zapobiega pojawianiu się rozstępów. Olej można również nabyć w sklepach z półproduktami kosmetycznymi i stosować jako składnik domowych maseczek na skórę i włosy.

Polecamy kosmetyki z olejem rokitnikowym:

Rokitnikowa pomadka ochronna o zapachu cynamonu

Rokitnikowa pomadka ochronna o zapachu cynamonu znakomicie nawilża i natłuszcza usta, zapobiega ich pękaniu i wysychaniu. Doskonale chroni przed słońcem, wiatrem i mrozem. Zawiera bogaty w witaminy i przeciwutleniacze olej rokitnikowy, sprawiając, że usta są odżywione, miękkie i elastyczne. Aktywny składnik – betulina – działa kojąco i regenerująco na podrażnienia, łagodzi objawy opryszczki. Pomadka posiada delikatny zapach cynamonu.

Olejek do ciała z rokitnikiem

Olejek do ciała z pomarańczą i rokitnikiem pielęgnuje skórę dzięki zawartości olejów otrzymywanych z rokitnika, jojoby i migdałów pochodzących z upraw ekologicznych. Skóra wrażliwa, wymagająca i przesuszona stanie się elastyczna i wypoczęta. Oderwiesz się od rzeczywistości dzięki przepięknemu zapachowi dojrzałych na słońcu słodkich pomarańczy.

Zawiera naturalne składniki roślinne pochodzące z upraw ekologicznych, kontrolowanych dzikich zbiorów i z własnej produkcji.

Olejek do kąpieli Orange feeling Lavera

Pomarańczowy olejek do kąpieli to prawdziwie owocowa przyjemność i świeżość. Pomarańcza i rokitnik zapewniają prawdziwy wypoczynek w wannie. Otrzymywany z rokitnika zwyczajnego olej przyniesie uspokojenie i dogłębne nawilżenie nawet najbardziej wrażliwej i suchej skóry.

Zawiera naturalne składniki roślinne pochodzące z upraw ekologicznych, kontrolowanych dzikich zbiorów i z własnej produkcji.

Krem brzozowo-rokitnikowy z betuliną Sylveco

Nie zawiera konserwantów ani kompozycji zapachowych, dzięki czemu jest szczególnie polecany dla skóry wrażliwej i skłonnej do uczuleń. Główne substancje aktywne – betulina i kwas betulinowy, uzyskiwane z kory brzozy – łagodzą i regenerują skórę. Krem został wzbogacony olejem z rokitnika, zawierającym przeciwutleniacze: witaminę C i karotenoidy, które mają właściwości odżywcze, gojące i ochronne – wspomagają naturalną odnowę komórek.

Dawkowanie oleju z rokitnika

Olej z rokitnika przyjmujemy podczas posiłku w ilości 1 łyżeczki dziennie.

Napar z rokitnika

15 dag suszonych owoców rokitnika zalewamy 2 szklankami wrzątku i parzymy pod przykryciem 15-20 minut. Po ostygnięciu możemy dodać miodu.

Nalewka z rokitnika

Do 2 szklanek wody dosypujemy 2 szklanki cukru i podgrzewamy do jego rozpuszczenia. W słoju umieszczamy 1 kg owoców rokitnika, dolewamy 750 ml spirytusu i przygotowany syrop. Całość odstawiamy na 2 miesiące, co kilka dni wstrząsając. Po tym czasie filtrujemy nalewkę, przelewamy do butelek i pozostawiamy w ciemnym miejscu na 5-6 miesięcy.

Sok z rokitnika

1 kg dojrzałych owoców zasypujemy 1,5 kg cukru i odstawiamy na 5 godzin, po czym gotujemy całość na niewielkim ogniu. Pozostawiamy do ostygnięcia i przelewamy do butelek.