Mniszek lekarski
Charakterystyczne liście ułożone w rozetę, intensywnie żółte kwiaty, które po przekwitnięciu zamieniają się w puszyste kule, chętnie rozdmuchiwane przez dzieci, mleczny sok – te wszystkie cechy sprawiają, że mniszka nie można pomylić z żadną inną rośliną. Mniszek, zwany również mleczem lub dmuchawcem, należy do najbardziej znanych i cenionych ziół leczniczych.
Mniszek lekarski – skład i działanie
Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) jest skarbnicą cennych substancji, do których zaliczamy:
- witaminy C, D, A oraz witaminy z grupy B
- garbniki
- flawonoidy
- potas, magnez, krzem, żelazo
- związki triterpenowe o działaniu przeciwzapalnym, przeciwwirusowym, antyoksydacyjnym i przeciwmiażdżycowym
- inulina – jest rozpuszczalnym błonnikiem, obniża poziom cholesterolu, wzmacnia układ odpornościowy, utrzymuje prawidłową mikroflorę jelit, obniża poziom cukru we krwi
- karotenoidy
- laktony seskwiterpenowe o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym, przeciwgrzybiczym i antyoksydacyjnym
- kwasy polifenolowe (kwas chlorogenowy, kawowy, cykoriowy)
- cholina i asparagina – warunkują prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego
Tak bogaty skład mniszka decyduje o jego działaniu:
- Żółciopędnym
- Moczopędnym
- Odtruwającym i oczyszczającym organizm
- Przeciwmiażdżycowym
- Rozkurczającym
- Przeciwcukrzycowym
- Przeciwzapalnym
- Przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybiczym
- Antyoksydacyjnym
Surowiec leczniczy
W lecznictwie stosowane są zarówno liście, kwiaty, jak i korzeń mniszka. Młode liście stanowią również dodatek do sałatek.
„W kamicy żółciowej i kamicy dróg moczowych można stosować mieszankę, w której oprócz korzenia mniszka znajduje się koszyczek rumianku, ziele skrzypu, ziele rdestu ptasiego i kłącze perzu (po 50g). 1 łyżkę powyższej mieszanki zalewa się szklanką wrzątku, nakrywa, gotuje przez 3 min. i przecedza. Ciepły napój pije się 3 razy dziennie, pół godziny przez jedzeniem.”
„Leksykon zdrowia” Katarzyna Koźmin
Zastosowanie wewnętrzne mniszka lekarskiego
Mniszek lekarski szczególnie zalecany jest w przypadku schorzeń wątroby i woreczka żółciowego – między innymi w marskości wątroby i po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby. Ze względu na działanie moczopędne, mniszek jest pomocny w infekcjach dróg moczowych, chorobach pęcherza, nerek, kamicy moczowej. Mniszek stosowany jest w początkowym stadium cukrzycy i miażdżycy, a także jako środek oczyszczający organizm z toksyn. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego, zalecany jest więc przy zaburzeniach trawienia. Syrop z mniszka jest z kolei popularnym środkiem łagodzącym kaszel.
Zastosowanie zewnętrzne mniszka lekarskiego
Mniszek łagodzi stany zapalne skóry, przyspiesza gojenie się ran, ma działanie regenerujące, pomaga usunąć kurzajki i brodawki. Mniszek zalecany jest również w stanach zapalnych gardła i jamy ustnej.
Napar z kwiatów mniszka lekarskiego
Łyżkę suszonych kwiatów zalewamy wrzątkiem i parzymy pod przykryciem przez około 10 minut. Następnie napar odcedzamy i pijemy kilka razy dziennie po ½ szklanki.
Odwar z korzenia mniszka lekarskiego
50 g suszonego korzenia rozdrabniamy, zalewamy litrem wody (nie musi być wrząca) i gotujemy przez 2-3 minuty. Odstawiamy pod przykryciem na 10 minut, a następnie odcedzamy. Pijemy 1/3 szklanki kilka razy dziennie.
Wino z korzenia mniszka lekarskiego
50 g suszonego korzenia rozdrabniamy, zalewamy 0,75 l białego wina i odstawiamy na 2 tygodnie. Należy pamiętać o codziennym wstrząsaniu. Po upływie 2 tygodni wino przecedzamy przez gazę.
„Młode liście mniszka lekarskiego są dodawane do sałatek. Są bogate w witaminy i sole mineralne.”
„Domowe leki ziołowe” Anne Iburg
Syrop z mniszka lekarskiego
Syrop przygotowujemy ze świeżych kwiatów, zerwanych na początku kwitnienia. Około 250 kwiatów zalewamy litrem wody i gotujemy przez 5 minut. Odstawiamy na godzinę, po czym odcedzamy odwar. Odwar gotujemy na lekkim ogniu przez 3-5 godzin, mieszając i nie doprowadzając do wrzenia. Dodajemy 1 kg cukru i sok z wyciśniętej cytryny i dokładnie mieszamy. Syrop przelewamy do słoików.
Przeciwwskazania do stosowania mniszka lekarskiego
Mniszek może powodować uczulenie, a w przypadku nadkwaśności soku żołądkowego i wrzodów żołądka może wzmagać dolegliwości. Konsultacji z lekarzem wymaga stosowanie mniszka przy niedrożności jelit, niedrożności dróg żółciowych oraz przy ropniaku pęcherzyka żółciowego.
Mniszek lekarski – preparaty
Korzeń mniszka lekarskiego wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych, m.in. Hepatiny, Diabetosanu, Normosanu, Pulmosanu. W proszku Gastrochol znajduje się wyciąg z surowca. Dostępny jest również stabilizowany sok z mniszka Succus Taraxaci.
„Leksykon zdrowia” Katarzyna Koźmin
Małgorzata Przybyłowicz
Dodaj komentarz