Mięta pieprzowa

Posted on 20 stycznia, 2009 by Patrycja Bydlińska

Mięta

Mięta pieprzowa Mentha piperita (Mięta lekarska) jest krzaczastą byliną dochodzącą do 90 cm wysokości, o czterokanciastych łodygach, owalnych, podłużnych, naprzeciwległych, ostro zakończonych, ząbkowanych liściach z gruczołami olejkowymi i różowo-fioletowych, małych kwiatach, zebranych w gęste nibykłosy. Powstała z krzyżówki mięty zielonej z miętą wodną.

Ziele, będące rośliną leczniczą, miododajną i przyprawową, pochodzi z Anglii, gdzie jest szeroko wykorzystywane w rodzimej kuchni, do dań mięsnych i tradycyjnych sosów miętowych do baraniny. Pierwsze uprawy mięty pieprzowej rozpoczęto w 1750 roku w okolicach Londynu.

W Polsce znana jest przede wszystkim ze swych właściwości leczniczych. Należy do najczęściej stosowanych ziół. Wykorzystywana jest głównie do łagodzenia dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Herbatka z mięty jest lubianym naparem zarówno ze względu na swoje właściwości lecznicze jak również orzeźwiający, chłodzący smak i miły aromat.

Właściwości terapeutyczne mięta zawdzięcza olejkom lotnym (olejek miętowy), garbnikom, flawonoidom i kwasom organicznym.

Olejek eteryczny pozyskiwany z mięty jest mieszaniną ponad 30 różnych substancji w skład których wchodzi mentol (29–48% ), menton (20–31%), walerianian mentolu, tymol, limonen i  różne rodzaje garbników (6-12%), flawonoidów i goryczy.

Działanie mięty pieprzowej

Mięta zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Usprawnia pracę jelit, poprawia apetyt, działa odkażająco, uspokajająco, przeciwbakteryjnie i wiatropędnie. Związki zawarte w mięcie pieprzowej działają rozkurczowo, zmniejszając napięcie mięśni gładkich (mięśnie żołądka i jelit).

„Mięta pieprzowa wspomaga trawienie, rozluźniając mięsień zwieracza pomiędzy przełykiem (esophagus) a żołądkiem, uwalniając gazy zebrane po obfitym posiłku.”

„Kolorowa dieta” David Heber, Susan Bowerman

Zastosowanie mięty pieprzowej

Napar z mięty pieprzowej

Wewnętrznie stosowany jest w łagodzeniu bólów brzucha, niestrawności, wzdęć i nudności. Pomocny również w zaburzeniach trawienia, schorzeniach wątroby  jak również stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Ze względu na uspakajające działanie stosowany jest także w leczeniu bezsenności, migreny i nerwobóli.

Sposób przygotowania:
1 łyżkę liści zalać 1 1/2 – 2 szklanki wrzącej wody, parzyć pod przykryciem 10 minut.

Dawkowanie:
Pić po 1/2 szklanki naparu 2 – 4 razy dziennie 30 – 60 minut przed jedzeniem jako środek wzmagający wydzielanie soku żołądkowego lub po posiłku jako środek rozkurczający, żółciopędny.

Eteryczny olejek miętowy

Olejek mięty pieprzowej otrzymywany jest w wyniku destylacji z parą wodną świeżych liści mięty.

Olejek miętowy wykazuje działanie podobne do naparu z liści mięty, z tym że jest znacznie silniejsze, w związku z tym wymaga większej ostrożności i przestrzegania zasad stosowania i przeciwwskazań.

Olejek miętowy

Stosowany zewnętrznie miętowy olejek eteryczny łagodzi ból. Do zewnętrznego stosowania na ból głowy najlepiej użyć kropli olejku miętowego zmieszanego z kroplą olejku eukaliptusowego i łyżką stołową oleju bazowego (np. oliwa z oliwek). Aromatyczną mieszankę wmasowujemy w skronie, aż do odczucia ulgi i ustępowania bólu.  Mentol ma właściwość oddziaływania na receptory zimna wywołując uczucie chłodu co jest istotne przy łagodzeniu bólu.

Zewnętrznie olejek jest również stosowany w nieżycie nosa, gdyż bardzo dobrze udrażnia kanały nosowe i zatoki. Inhalacje z użyciem kilku kropli olejku miętowego są skuteczną metodą radzenia sobie z nieżytem gardła i oskrzeli.

Inhalacje  z użyciem olejku miętowego i lawendowego stosowane są w łagodzeniu objawów grypy i przeziębienia.

Woda z dodatkiem kilku kropli olejku miętowego jest stosowana do płukania jamy ustnej w zapaleniu dziąseł.

Mięta pieprzowa w kosmetyce

Olejek miętowy jest składnikiem płynów do płukania jamy ustnej, past do mycia zębów, chłodzących i relaksujących maseczek do twarzy, kremów, balsamów i szamponów.

Kąpiel z dodatkiem olejku miętowego
Dodatek kilku kropli miętowego olejku eterycznego do kąpieli działa relaksująco, antyreumatycznie i uspokajająco.

Savon Noir – czarne mydło z miętą pieprzową

Parówka z dodatkiem mięty i olejku miętowego
Parówka przygotowana z dodatkiem kilku kropel olejku miętowego lub suchego ziela mięty oczyszcza pory, działa przeciwtrądzikowo, odkażająco i łagodząco na tłustą skórę skłonną do wyprysków i podrażnień.

Parówkę ziołową przygotowujemy zalewając wrzątkiem garść ziół. Nachylamy się, w bezpiecznej odległości nad parą, głowę przykrywamy ręcznikiem. Po kilkunastu minutach twarz osuszamy papierowym ręcznikiem. Parówkę możemy stosować raz w tygodniu przez 10 – 15 minut. Parówki nie należy stosować przy cerze naczynkowej.

 

Inne zastosowania mięty

„Świeże liście mięty oraz olejek eteryczny to środki odstraszające owady w gospodarstwie domowym. Roztarcie świeżego liścia mięty w dłoniach pozwala pozbyć się trudno usuwalnego zapachu ze skóry rąk, np. po obieraniu cebuli, sprawieniu ryb itd.”

„Działkowiec” 10/08 dr Barbara Frąszczak

Uprawa mięty pieprzowej

Stanowisko

Mięta pieprzowa lubi stanowisko pełne słońca, ale dobrze znosi również lekki cień. Rośnie bujnie na  żyznej, wilgotnej glebie próchniczej.  Nadaje się również świetnie do uprawy w donicach. Co 4 lata przesadzamy roślinę na nowe stanowisko.

Rozmnażanie

Miętę pieprzowa rozmnażamy wiosną lub jesienią wegetatywnie poprzez podział kłączy.  Sadzonki wysadzamy do ziemi w odległości 30 cm.

Pielęgnacja

Glebę należy regularnie zasilać nawozem mineralnym, odchwaszczać i lekko wzruszać ziemię tak by zapewnić odpowiednia cyrkulacje powietrza.
Na zimę należy przykryć miętę grubą warstwa kory lub gałązkami.

Efekty uboczne i przeciwwskazania

Napar z mięty pieprzowej, stosowany z umiarem jest bezpiecznym środkiem.

Szczególnej ostrożności wymaga stosowanie olejku miętowego!

Przedawkowanie skoncentrowanego olejku miętowego stosowanego wewnętrznie może wywołać bóle brzucha, wymioty, zachwiania równowagi a nawet śpiączkę.

Zewnętrznie olejek miętowy może powodować wysypkę, podrażnienie skóry i reakcje alergiczne. Substancje czynne zawarte w olejku miętowym, zwłaszcza mentol, mogą być szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci (notowany jest przypadek śmierci niemowlęcia po podaniu jednej kropli olejku miętowego do nosa).

Przeciwwskazania do stosowania olejku miętowego:

Nadwrażliwość na olejek miętowy, dzieci poniżej 8 roku życia, ciąża, karmienie piersią, przepuklina rozworu przełykowego, choroba refluksowa przełyku (GERD), schorzenia pęcherzyka żółciowego, równoczesne stosowanie leków homeopatycznych.

Przeciwwskazania do stosowania naparu z liści mięty:

Nadwrażliwość na liść mięty lub olejek miętowy. Nie stosować u dzieci poniżej 2 roku życia. Nie stosować w kamicy żółciowej oraz w innych chorobach dróg żółciowych.

Interakcje mięty z lekami

Olejek miętowy stosowany np. w formie inhalacji może wejść w interakcje z syntetycznymi lekami doustnymi. Powoduje wzrost toksyczności glikozydów nasercowych,  poprzez hamowanie działania enzymu wątrobowego metabolizującego leki CYP 3A4 (cyklosporyna, lowastatyna, ketokonazol, triazolam).

Olejek miętowy wpływa na sposób metabolizowania niektórych leków, poprzez wpływ na system enzymów wątrobowych „cytochrom P450”. W skutek tych interakcji, może dojść do niekontrolowanego podniesienia stężenia leków w krwiobiegu i nasilenia ich działania a także, ich potencjalnie  niebezpiecznych, skutków ubocznych.

Przed rozpoczęciem terapii z użyciem olejku miętowego należy skontaktować się z farmaceutą lub lekarzem odnośnie możliwych interakcji z przyjmowanymi lekami.

• Tweet
• Pin It